V.I. Lênin từng nói, muốn thực hiện được nhiệm vụ chính trị đã đề ra thì những người cộng sản phải nắm chắc công cụ kiểm tra, kiểm soát, coi đó như là những nhiệm vụ đã trở thành tự nhiên.
.jpg)
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm công tác kiểm tra, giám sát.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác kiểm tra, giám sát. Theo Người, lãnh đạo mà không kiểm tra thì coi như không lãnh đạo. Người cho rằng “Có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của nhân dân, mới biết rõ được năng lực và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời”. Trong bài “Một việc mà các cơ quan lãnh đạo cần thực hành ngay” đăng trên báo “Sự thật” ngày 30-11-1948, Người viết: “Chính sách đúng là nguồn gốc của thắng lợi… Khi đã có chính sách đúng, thì sự thành công hoặc thất bại của chính sách đó là do nơi cách tổ chức công việc, nơi lựa chọn cán bộ, và do nơi kiểm tra. Nếu ba điều ấy sơ sài, thì chính sách đúng mấy cũng vô ích… Có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của nhân dân, mới biết rõ năng lực và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời. Hiện nay, nhiều nơi cán bộ lãnh đạo chỉ lo khai hội và thảo nghị quyết, đánh điện và gửi chỉ thị, sau đó, thì họ không biết gì đến những nghị quyết đó đã thực hành đến đâu, có những sự khó khăn trở ngại gì, dân chúng có ra sức tham gia hay không. Họ quên mất kiểm tra. Đó là một sai lầm rất to. Vì thế mà “đầy túi quần thông cáo, đầy túi áo chỉ thị” mà công việc vẫn không chạy… Nếu tổ chức sự kiểm tra được chu đáo, thì công việc của chúng ta nhất định tiến bộ gấp mười gấp trăm”(1).
Tại Hội nghị tổng kết công tác kiểm tra của Đảng, ngày 29-7-1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát biểu ý kiến phân tích công tác kiểm tra “… góp phần vào việc củng cố Đảng về tư tưởng, về tổ chức” và Người nhấn mạnh muốn thực hiện được điều đó “… Đặc biệt là phải nâng cao ý thức tổ chức và kỷ luật, phải thật thà phê bình và tự phê bình để làm gương mẫu trong việc chấp hành kỷ luật của Đảng. Phải chí công vô tư, không thiên vị, không thành kiến. Như thế thì mới làm tốt được công tác kiểm tra”(2).
Ngay từ khi thành lập, Đảng ta đã rất quan tâm đến công tác kiểm tra, giữ gìn kỷ cương, kỷ luật của Đảng. Thời gian qua, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng có nhiều đổi mới, đạt được nhiều kết quả nổi bật, quan trọng. Nhận thức của cấp uỷ, tổ chức đảng, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp uỷ về vị trí, vai trò, mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát được nâng lên. Các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ, thống nhất. Nhiều vụ việc phức tạp, nhạy cảm, nổi cộm, dư luận bức xúc được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, giám sát và xử lý kịp thời, nghiêm minh. Chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng ngày càng cao, tạo dấu ấn và sự lan toả trong xã hội. Những kết quả đó đã góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Mới đây, tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, Ban Bí thư đánh giá, công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng đã được Ban Chấp hành Trung ương, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và cấp uỷ, tổ chức đảng, UBKT các cấp đặc biệt coi trọng, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện đạt nhiều kết quả nổi bật, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; củng cố và tăng cường niềm tin của Nhân dân đối Đảng và Nhà nước.
Nhiệm kỳ Đại hội XII, cấp uỷ, tổ chức đảng và UBKT các cấp đã kiểm tra, giám sát 448.194 tổ chức đảng và hàng triệu đảng viên; thi hành kỷ luật hơn một nghìn tổ chức đảng và hơn 70 ngàn đảng viên, trong đó, có cả cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, các tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang, kể cả đương chức và đã nghỉ hưu. Điều đó đã khẳng định quyết tâm chính trị cao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và bản lĩnh của Ngành Kiểm tra trong công cuộc chỉnh đốn, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. UBKT các cấp đã tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm là kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm; đã lựa chọn đúng đối tượng, có trọng tâm, trọng điểm; đồng thời, quyết liệt trong tổ chức thực hiện, kết luận rõ các vi phạm, khuyết điểm, kiến nghị huỷ bỏ các nghị quyết, quyết định trái thẩm quyền, tạo sự ổn định cho địa phương, cơ quan, đơn vị.
.jpg)
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng - Ảnh TTXVN
Đánh giá về kết quả hoạt động kiểm tra, giám sát của Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Công tác xây dựng Đảng có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là công tác kiểm tra, giám sát có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, được triển khai quyết liệt, bài bản, có bước đột phá. Hoạt động kiểm tra, giám sát của Đảng đã góp phần quan trọng trong việc ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; giữ gìn sự trong sạch của Đảng, giữ vững nguyên tắc, kỷ luật, kỷ cương của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã đề ra.
Trước tình hình mới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu công tác kiểm tra, giám sát kỷ luật đảng cần phải được tiến hành mạnh mẽ, thường xuyên, liên tục, hiệu quả cao hơn nữa, không được tự thoả mãn, bằng lòng với những kết quả đã đạt được. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhấn mạnh trong thời gian tới cấp uỷ, tổ chức đảng và UBKT các cấp, mỗi cán bộ, đảng viên cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong công tác kiểm tra, giám sát. Công tác kiểm tra, giám sát phải được tiến hành thường xuyên, toàn diện, công khai, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ, trong đó lấy cảnh báo, phòng ngừa, ngăn chặn là chính; kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống.
Bên cạnh việc phát huy hiệu quả công tác kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, cần tăng cường nâng cao chất lượng công tác kiểm tra chấp hành và công tác giám sát. Tăng cường giám sát việc sử dụng quyền lực của cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu. Tập trung chỉ đạo kiểm tra những nơi có vấn đề phức tạp, dư luận quan tâm, các lĩnh vực, địa bàn dễ nảy sinh tiêu cực, tham nhũng.
Khi đã phát hiện có dấu hiệu vi phạm phải kịp thời kiểm tra, giải quyết dứt điểm; kết luận rõ ràng, minh bạch; xử lý công tâm, khách quan. Các cấp uỷ, nhất là người đứng đầu, phải tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng theo chức năng, nhiệm vụ và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn cấp uỷ, tổ chức đảng cấp dưới thực hiện công tác kiểm tra, giám sát; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, rõ rệt hơn trong công tác kiểm tra, giám sát ở địa phương, đơn vị mình, khắc phục được tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm trong công tác kiểm tra, giám sát…
Quốc Hùng
* Tài liệu tham khảo:
(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật. Hà Nội, 2011, t.5, tr 636-638.
(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.14, tr 362, 363-364.
- Phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị tổng kết công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, ngày 27-11-2020.